Βιολογικός έλεγχος των παρασιτώσεων: Ο μελλοντικός του ρόλος στην καταπολέμηση των γαστρεντερικών νηματωδών στα μικρά μηρυκαστικά
Ο παρασιτισμός των μικρών μηρυκαστικών από νηματώδη παράσιτα προκαλεί παγκοσμίως σημαντικές οικονομικές απώλειες, κυρίως λόγω της μειωμένης παραγωγής ζωοκομικών προϊόντων, μειώνοντας σημαντικά παράλληλα και την ευ-ζωία των ζώων. Η καταπολέμηση των νηματωδών παρασίτων, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, βασίζονταν κυρίως στη χρησιμοποίηση ανθελμινθικών φαρμάκων. Την τελευταία δεκαετία όμως γίνονται ανά τον κόσμο σημαντικές προσπάθειες ανάπτυξης νέων εναλλακτικών ή συμπληρωματικών, στη χρήση των ανθελμινθικών, μεθόδων. Η ανάγκη για την ανεύρεση τέτοιων μεθόδων προέκυψε κυρίως από την ανάπτυξη πληθυσμών παρασίτων, οι οποίοι είναι ανθεκτικοί στα ανθελμινθικά (φαινόμενο ανθελμινθικό-αντοχής) όσο και από την εξάπλωση της βιολογικής εκτροφής των ζώων και την απαίτηση των καταναλωτών για μείωση της χρήσης χημικών ουσιών στα αγροτικά προϊόντα.
Μεταξύ των νέων εναλλακτικών αυτών προτάσεων περιλαμβάνονται:
Διαχείριση των βοσκοτόπων: Περιλαμβάνει την μετακίνηση των ζώων σε λειμώνες χωρίς παρασιτικά στοιχεία, εξασφαλίζοντας έτσι τη μη έκθεση των ευαίσθητων ζώων σε αυτά.
Έξυπνη χρήση των ανθελμινθικών: Περιλαμβάνει τη νηστεία την προηγουμένη ημέρα της χορήγησης των ανθελμινθικών και τη χορήγηση της συνιστώμενης δόσης σε δύο συνεχόμενες ημέρες.
Εκτροφή ανθεκτικών φυλών ζώων: Περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση φυλών ζώων που έχουν φυσική ανοσία κατά νηματωδών παρασίτων. Οι χαμηλές, όμως αποδόσεις αυτών των ζώων περιορίζουν την εξάπλωση τους.
Χρήση εμβολών: Γίνεται προσπάθεια παρασκευής εμβολίων κατά των νηματωδών παρασίτων των ζώων χωρίς όμως να υπάρχουν ακόμη τα αντίστοιχα εμπορικά σκευάσματα.
Σύστημα FAMACHA: Περιλαμβάνει την εκτίμηση του σταδίου του παρασιτισμού από Haemonchus contortus με βάση την ένταση της αναιμίας όπως αυτή προσδιορίζεται με την εξέταση του επιπεφυκότα.
Βιολογική καταπολέμηση: Περιλαμβάνει την ανάπτυξη των φυσικών εχθρών των παρασίτων, όπως είναι οι νηματοδωφάγοι μύκητες. Οι τελευταίοι, μετά την κατανάλωση τους από τα ζώα και αφού περάσουν ανέπαφοι το γαστρεντερικό τους σωλήνα, παρουσιάζουν έντονη νηματοδωφάγο δράση στο περιβάλλον.
Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η μείωση της μόλυνσης των βοσκοτόπων και έμμεσα των ζώων.
Michael Larsen Danish Centre for Experimental Parasitology, The Royal Veterinary and Agricultural, University, Frederiksberg C.
